Języki migowe, podobnie jak języki foniczne, rozwijają się naturalnie w grupach ludzi wchodzących ze sobą w interakcje; region i kultura również odgrywają dużą rolę w rozwoju.
Większość języków migowych nie jest wzajemnie zrozumiała. Rodziny języków migowych powstały w większości przypadków w zupełnie inny sposób niż rodziny języków mówionych. W przypadku języków migowych, rodziny językowe są w dużej mierze wynikiem powstania szkół dla głuchych i języków migowych używanych w tych szkołach.
Języki migowe są tak bogate i złożone jak każdy inny język mówiony, pomimo powszechnego błędnego przekonania, że nie są one prawdziwymi językami.
Języki migowe: kilka faktów
Użytkownicy języka migowego są często dwujęzyczni – jednym językiem jest język migowy, a drugim język większości słyszących (często w formie pisemnej). Określa się to mianem dwujęzyczności bimodalnej, ponieważ język mówiony składa się z modalności wokalno-słuchowej, natomiast język migowy składa się z modalności wizualno-przestrzennej.
Większość dzieci g/Głuchych jest jednak narażona na ograniczony dostęp do języka we wczesnym okresie życia, ponieważ nie słyszą one języka mówionego, a ich rodzice zazwyczaj nie znają języka migowego (w USA 95% dzieci g/Głuchych ma słyszących rodziców).
Języki migowe nie są naśladowaniem różnych gestów czy rodzajem pantomimy. Znaki języka migowego to znaki konwencjonalne, często arbitralne, dlatego nie muszą mieć wizualnego związku ze swoim odniesieniem, podobnie jak większość języka mówionego nie jest onomatopeiczna.
Polski język migowy
Polski język migowy (PJM) to język używanym w codziennej komunikacji przez społeczność Głuchych w Polsce. PJM ma własną, niezależną gramatykę wizualno-przestrzenną. Gramatyka i leksykon PJM są radykalnie odmienne od systemu językowego polszczyzny.
Dostęp do PJM jest jednym z ustawowo (na mocy „Ustawy o języku migowym”) zapewnionych praw językowych osób Głuchych. Szacuje się, że posługuje się nim ponad 50 tysięcy osób.
Polski język migowy upowszechnił się około 1817 roku. Mniej więcej w tym czasie powstał Instytut Głuchoniemych założony przez Jakuba Falkowskiego. W 1879 roku ukazał się pierwszy słownik autorstwa Józefa Hollaka i Teofila Jagodzińskiego pt. Słownik mimiczny dla głuchoniemych i osób z nimi styczność mających.
Warto odwiedzić:
Obszerny korpus przygotowany przez Pracownię Lingwistyki Migowej Uniwersytetu Warszawskiego.